22 jun Hoe bereik je nu echt een win-win situatie?
Uit mijn vorige artikel: “hoe je een conflict elegant oplost”, blijkt dat je consensus bereikt door samen een nieuwe, derde optie te verkennen. Bij consensus ontstaat er een ‘win-win’ situatie waarbij geen van beide hoeft in te leveren….
…. Maar hoe bereik je nu echt een win-win situatie? Hoe doe je dat?
Bas Blekkingh beschrijft in zijn boek over Authentiek Leiderschap de techniek van Beelden naast elkaar(BNE).
Ieder mens heeft de neiging om vooral bij een aanval in de verdediging te schieten of aan te vallen (Fligh or Fight). De winnaar is degene die het hards zijn mening kan laten horen. Winnen; het is jij of de ander.
‘Beelden naast elkaar’ gaat uit van de overtuiging dat er altijd twee waarheden naast elkaar kunnen en mogen bestaan, ook als de waarheid van de ander haaks staat op jouw waarheid. Er zijn altijd meerdere mogelijkheden.
Het BNE-proces heeft niet als doel dat er iemand wint, maar dat de beste oplossing gevonden wordt. Als je de techniek beheerst heb je als vanzelf controle over het communicatieproces.
Stap 1 Beeld van de ander centraal stellen (doorvragen en actief luisteren)
Probeer voordat je je eigen mening geeft, eerst de ander volkomen te begrijpen. Als er geen tijdsdruk is, hoef je niet bang te zijn dat de ander te veel zendtijd krijgt. Jouw beurt komt nog wel. Vraag juist door totdat je de ander begrijpt. Je laat de ander eigenlijk zijn kaarten op tafel leggen. Wat is zijn mening? Wat zijn de belangen? Wat betekent het voor hem? Vraag door totdat je het beeld van de ander helemaal begrijpt. Je kent het beeld van de ander en je kent het beeld van jezelf, terwijl de ander het prettig vond om zich volledig uit te kunnen spreken.
Stap 2 Ontvangstbewijs (uitspreken dat je het begrijpt)
Als je het beeld van de ander begrepen hebt, deel dit de ander dan ook mee. Je geeft een ontvangstbewijs: beeld is duidelijk, dankjewel. Het geeft rust in de communicatie.
De ander hoeft niet opnieuw met argumenten te komen, hij hoeft niet meer te overtuigen. Een ontvangstbewijs kan over de inhoud gaan en over de emotie waarmee de boodschap gebracht wordt. Dus aan de ene kant kun je het beeld van de ander kort samenvatten (Dus je bedoelt…) of waarderen (Ik ben blij dat je dat zegt). En aan de andere kant kun je je gevoel bespreekbaar maken (Ik heb het idee dat je teleurgesteld bent). Het doel van een ontvangstbewijs is dat je het beeld van de ander overeind laat staan. Iets wat je helaas vaak terug hoort is ‘ja maar…’ Schrap die reactie uit je systeem. Een ja-maar-reactie is eigenlijk een onvoorbereide inleiding op een tegenwerping. Het betekent gewoon ‘nee’. Bij ‘ja-maar’ zal de ander direct met een eigen ja-maar-reactie terugkomen. Dat werkt contraproductief. Probeer in de ontvangstfase het beeld van de persoon overeind te houden. Je hoeft het er niet mee eens te zijn, maar val het beeld niet aan.
Stap 3 Antwoord (dit is mijn mening)
Soms kun je stap 3 en 4 overslaan en direct doorgaan naar stap 5. Als jij echter een totaal ander beeld hebt, is het wel verstandig om jouw beeld naast het beeld van de ander te zetten (dus niet in plaats van). Leid het desnoods in: ‘ik heb je beeld begrepen, vind je het goed als ik mijn mening er eens naast zet?’ Een retorisch vraag die natuurlijk met ‘ja’ beantwoord wordt.
Stap 4. Vragen om een ontvangstbewijs
Vraag of de ander, alvorens de discussie te starten, of hij je beeld volkomen begrepen heeft, zonder dat je verwacht dat hij het ermee eens is. Jij hebt je best gedaan de ander te begrijpen, nu mag je verwachten dat de ander zijn best doet om jou te begrijpen. De stappen 1 tot en met 4 kunnen meerdere malen herhaald worden, totdat beide beelden helemaal helder zijn voor beide partijen.
Stap 5. Zoeken naar de beste oplossing
Twee beelden liggen nu op tafel. Nu is het zaak om vanuit deze twee beelden de beste oplossing te vinden door verder te vragen, alternatieven te onderzoeken etc. Toekomstgerichte vragen die daarbij helpen zijn: Hoe kunnen we…? Hoe kan ik…? Hoe sta je er tegenover om…? Hoe gaan we hier verder mee? Daarbij moet steeds opgelet worden dat je elkaar probeert te begrijpen.
Stap 6. Concrete afspraak maken
Het slot is een concrete oplossing en een actie die uitgevoerd kan worden.
Tip:
Probeer de komende tijd, bij discussies of op momenten dat je met weerstand te maken hebt, heel bewust het BNE-Proces te gebruiken. Het zal je direct rendement opleveren, al zal je er eerst wel aan moeten wennen om niet direct je eigen mening te geven